آونگ بر صليب سوال- 1-9

پس، هر یک از حس‌ها، دریچه‌ای برای تماس انســان با عالم بیرون و شناخت آن است. چنان کــه دیدیم از راه حس‌هــای پنجگانه (شــنوایی، بینایی، بویایی، چشایی، بساوایی)، ذهن کودک، رفته رفتــه با تجربه ها و یافته های تازه ای آشــنا می شــود که این جهان یا سامانة ذهنی او را مایه ور می ســازند. بــه بیان دیگر، ایــن پنج حس، پنج رود درون ریز هســتند که شخصیت ذهنی و سامانة فکری کودک و عقل و خــرد او را آبیاری می کننــد و به آن، حیات، حرکت، برکت و حتی حرمت میب خشند. شایان ذکر اســت که در آثار و نوشــته های متفکران بزرگ مســلمان نیز به حواس پنجگانه توجه خاص شده است. علی ُ بن عثمان هجویری در کتاب «کشــف ِ المحجوب» پنج درِ علوم را بدین سان برمی شمارد و آن ها را سپاه سالارِ علم و عقل، می نامد: «کلّیت علوم را حصول، از این پنج در بوَد: یکی دیدن و دیگر شــنیدن، دیگر چشیدن، چهارم بوییدن، پنجم بَسودن؛ و این پنج حواس، سپاه سالارانِ علم و عقل اند». (هجویری، ،1371 ص415). آونگ بر صليب سوال- 1-9...

خانواده و محیط زبانی کودک کودک پس از ســپری کردن دوران همزیســتی خود با مادر، یــا همان دوران جنینی، به دنیای تــازه ای به نام «خانواده» پا می نهد. محیط خانواده بنیادی ترین عرصه برای شــکل گیری و بالندگی زبان کودک است. در این عرصه است که کودک با آواها و سیماها و نگاه های تازه ای روبه رو می شود. آوای گفتار مادر، پدر، خواهر، برادر و دیگر بســتگان خانواده، همچنین سیمای پدر و دیگران، و نیز نگاه های آمیخته به مهر و آغوش گرم و گوارای مادر، پدر، مادربزرگ و پدربزرگ و دیگر نزدیکان، تجربه هایی قشــنگ و رنگارنگ برای کودک به شمار می آیند. گوش کودک، آواهای اهــل خانه را به انباره یا حافظة ذهنی او می سپارد و چشم او نیز ســیمای ساکنان خانه را به سامانة ذهنش می برد. کودک، علاوه بر این، بوی مهر و محبت هر کس را هم در نوع کُنش ها و رفتارهایش درک می کند؛ یعنی هر کس را در ذهن خود، به تناســب نوع رفتارش، رمزگذاری عاطفی و شناسایی می کند. به همین ســان، هر گونه خوراکی را هم با طعم و مزة ویژه اش، در سامانة چشایی خود، رمزگذاری و نشاندار می نماید، و ســرانجام نوع و چگونگی تماس و برخورد با دست و صورت و بدن کودک، برایش پیامی را به ذهن مخابره می کند که با خود، رمزی و نشــانی از شخص یا شیء دارد. کودک به کمک همین رمز یا نشان اســت که در رفتارهای بعدی خود نسبت به افراد یا اشیاء، آنان را می شناسد و به فراخور آن، واکنش نشان می دهد. این نوشته، هنوز به فرجام نیامد. آونگ بر صليب سوال- 1-9...